عوامل مؤثر بر توسعه سیستم های آبیاری تحت‌فشار در منطقه تربت‌حیدریه از دیدگاه کارشناسان

سیستم­ های آبیاری تحت‌فشار (آبیاری بارانی و قطره‌ای) یکی از راهکارهای اساسی برای مقابله با کم آبی و مدیریت عرضه آب می‌باشند. این سیستم­ ها به لحاظ بالا بودن راندمان آبیاری در مقایسه با سیستم­ های آبیاری سنتی از جایگاه قابل‌ملاحظه‌ای در سیاست‌گذاری‌های کشاورزی و بخصوص در مناطق کم آب برخوردار می‌باشند. اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر توسعه سیستم‏ های آبیاری تحت‌فشار که امکان شناسایی نقاط قوت و ضعف اجرای این سیستم­ ها را فراهم می­ کند، می­ تواند نقش مهمی در کاهش خطاها و بهبود بهره ­برداری از پروژه ­های در حال بهره­ وری داشته و از این طریق، راهنمایی برای تعیین راهبردهای آینده باشد. پژوهش حاضر با هدف ارائه یک چارچوب ارزیابی از عوامل مؤثر بر توسعه این سیستم ­ها، بر پایه محاسبه­ ی اوزان پارامترهای مؤثر در این خصوص، در منطقه تربت‌حیدریه صورت گرفت. در این راستا ضمن تعیین معیارهای مؤثر با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، به اولویت­ بندی شاخص­ های هر معیار بر اساس تکمیل پرسش­نامه و انجام مصاحبه با کارشناسان خبره در حوزه مدیریت آب کشاورزی پرداخته شد. بر اساس یافته­ های تحقیق، شاخص­ های اقتصادی (با وزن 0/383) در اولویت اصلی کشاورزان برای توسعه سیستم ­های آبیاری خود قرار گرفت. در بین زیرمعیارهای مختلف مربوط به این معیار، سطح درآمد (با وزن 0/284) و اعتبارات بانکی (با وزن 0/240) دارای بیش­ترین وزن بود. پس از این معیار، معیار فنی (وزن 0/267) با زیر معیارهایی همچون طراحی و اجرا و کیفیت خاک؛ و معیار ترویجی (با وزن 0/171) با زیر معیارهای اطلاع‌رسانی و بازدید کارشناسان قرار گرفت.